Vastzitten in je creatieve ontwikkeling

Daar zit ik dan. Voor mijn tekenpapier, potlood in de hand, en absolute leegte in mijn hoofd. Die verstikkende creatieve blokkade heeft weer toegeslagen bij het tekenen van portretten. En nee, ik ben geen kunstenaar – ik ben iemand die gezichten wil vangen op papier, die persoonlijkheid wil vastleggen in lijnen, die verhalen wil vertellen door portretten.

Mentale marteling

Het is pure marteling voor iedereen die probeert een gezicht te tekenen. Het voelt als een mentale gevangenis waarvan je zelf de cipier bent. Je ziet precies hoe die ogen moeten kijken, maar zodra je begint te tekenen, lijkt het wel alsof je nog nooit een mens hebt gezien.Maar hier is het ding: die blokkade is een leugen die je jezelf vertelt.Want creativiteit is geen magische gave die alleen voor kunstenaars is weggelegd. Het is een menselijke eigenschap, net zo natuurlijk als ademhalen. Soms is je geest moe, overbelast of gewoon uitgeput. En wat doe je met een vermoeide geest? Juist. Je geeft haar rust, maar niet te lang. Je rekt, je strekt, je beweegt door.Te veel mensen stoppen zichzelf in het hokje van ‘niet-creatief’. Ze wachten op het perfecte moment, de juiste inspiratie, het magische teken dat ze ‘het’ kunnen. Maar creativiteit komt niet aanwaaien – het ontstaat in het doen.

Laat die focus los

Vaak komen mijn beste portretten juist als ik even niet focus op de ‘perfecte proporties’. Als ik een week niet teken, zie ik opeens nieuwe details in gezichten die ik eerder miste. Waar ik eerst alleen maar de scheve neus zag, ontdek ik nu het karakter dat ik onbewust heb gevangen. Die afstand creëert helderheid – en dat is precies wat je nodig hebt als je vastloopt.

Wat je nodig hebt is niet nóg meer druk, maar een nieuwe benadering:

1. Stop met het romantiseren van creatieve blokkades. Het is geen mysterieuze aandoening, het is je brein dat even pauze neemt.

2. Begin ergens. Een oog. Een mond. Een snelle schets. Die eerste lijn is als een sprong in koud water – even schrikken, daarna komt de flow vanzelf.

3. Verander je perspectief. Je papier is geen examen dat je moet halen.

4. Teken mensen die je kent. Hun gezichten ken je al, dat maakt het makkelijker om het karakter te vangen.

Het frustrerende is: hoe meer je focust op wat je níet kunt in portrettekenen, hoe krampachtiger je hand wordt. Het is als dansen – hoe meer je op je voeten let, hoe sneller je struikelt.

De waarheid? Portretten tekenen houdt van loslaten. Het is als schrijven – probeer je elk woord perfect te maken, dan verlies je de flow van het verhaal. Maar durf je gewoon te beginnen, dan ontstaat er vanzelf iets eigens.

Omarm imperfectie

Dus hier is mijn advies: omarm de ‘fouten’. Gebruik die periode van ‘blokkade’ om gezichten te bestuderen, expressies te observeren, mensen echt te zien. Want een sterk portret ontstaat niet uit anatomische perfectie, maar uit oprechte fascinatie voor het gezicht dat je tekent.

Want uiteindelijk is een creatieve blokkade niets anders dan een uitnodiging om mensen op een nieuwe manier te zien.