Concurrentieanalyse klinkt intimiderend. Je denkt misschien aan dure adviesbureaus, complexe dashboards en eindeloze spreadsheets. Maar wat als ik je vertel dat je binnen een half uur een scherpe analyse kunt maken met alleen ChatGPT en de juiste aanpak?
Joep Scheele, een expert op het gebied van AI-gedreven bedrijfsstrategie, heeft een methode ontwikkeld die traditionele concurrentieanalyse volledig op zijn kop zet. Geen wekenlang graven in websites en PDF's, geen dure tools, gewoon slimme vragen stellen aan een AI die met je meedenkt.
Waarom de traditionele aanpak niet meer werkt
Traditionele concurrentieanalyse is tijdrovend en kostbaar. Bedrijven besteden vaak duizenden euro's aan onderzoeksbureaus of investeren in dure software die complexe dashboards produceert waar niemand wijs uit wordt.
Maar de werkelijkheid is dat je voor een effectieve concurrentieanalyse maar twee dingen nodig hebt:
ChatGPT (of een vergelijkbare AI-assistent)
De juiste vragen om te stellen
Deze methode is niet alleen sneller en goedkoper, maar vaak ook accurater omdat AI toegang heeft tot actuele informatie en patronen kan herkennen die mensen over het hoofd zien.
Het 5-stappen stappenplan voor concurrentieanalyse met ChatGPT
Stap 1: Identificeer je concurrenten
Begin met de basis: wie zijn eigenlijk je concurrenten? Veel ondernemers hebben hier een tunnelvisie bij en zien alleen de voor de hand liggende spelers.
De vraag die je stelt: "Noem 5 bedrijven in Nederland die vergelijkbare diensten aanbieden als [jouw bedrijf] in [branche]."
Pro-tip: Wees specifiek over je sector en geografische bereik. ChatGPT kan je ook help bij het identificeren van indirecte concurrenten die je misschien over het hoofd ziet.
Stap 2: Analyseer hun positionering
Nu wordt het interessant. Je gaat dieper graven in hoe je concurrenten zichzelf presenteren aan de markt.
De vraag die je stelt: "Wat valt op aan de manier waarop [bedrijf X] zich positioneert? Wat zijn hun kernboodschappen, doelgroep en aanbod?"
Dit geeft je inzicht in:
Welke waardepropositie zij hanteren
Welke doelgroep zij bedienen
Hoe zij hun diensten verpakken en presenteren
Welke tone of voice zij gebruiken
Stap 3: Vergelijk strategieën
Hier begint het echte strategische werk. Je gaat kijken naar de overeenkomsten en verschillen tussen concurrenten.
De vraag die je stelt: "Wat doen [bedrijf X] en [bedrijf Y] hetzelfde en waar pakken ze het juist anders aan, qua aanbod, doelgroep, tone-of-voice en contentstrategie?"
Deze vergelijking helpt je om:
Marktstandaarden te identificeren
Unieke benaderingen te ontdekken
Gaten in de markt te vinden
Best practices te herkennen
Stap 4: Zoek de blinde vlekken
Dit is waar de echte goudklompjes liggen. Elk bedrijf heeft blinde vlekken, zaken die zij over het hoofd zien of bewust negeren.
De vraag die je stelt: "Wat lijken deze bedrijven over het hoofd te zien in hun aanbod of communicatie?"
Blinde vlekken kunnen zijn:
Ondergewaardeerde doelgroepen
Gemiste communicatiekanalen
Verwaarloosde servicenaspecten
Niet-beantwoorde klantvragen
Stap 5: Ontwikkel je eigen strategie
Nu komt alles samen. Je gebruikt alle inzichten om je eigen unieke positie in de markt te bepalen.
De vraag die je stelt: "Op basis van deze inzichten: wat zou een onderscheidende positionering voor mijn bedrijf kunnen zijn binnen deze markt?"
ChatGPT helpt je om:
Een white space in de markt te identificeren
Een unieke waardepropositie te formuleren
Een onderscheidende boodschap te ontwikkelen
Concrete actiestappen te bepalen
Praktische tips voor betere resultaten
Maak je vragen specifieker
Hoe preciezer je vraag, hoe bruikbaarder het antwoord. Vervang algemene termen door specifieke details over jouw situatie.
Volg door met vervolgvragen
ChatGPT werkt het beste in een dialoog. Als een antwoord interessant is, vraag dan door: "Kun je daar een concreet voorbeeld van geven?" of "Hoe zou dit in de praktijk uitwerken?"
Gebruik de concurrenten als input
Als ChatGPT een concurrent noemt die je niet kende, vraag dan direct door naar hun website, aanpak of unieke kenmerken.
Denk buiten je sector
Vraag ook naar bedrijven in aanverwante sectoren die vergelijkbare uitdagingen hebben. Daar kun je vaak verrassende inzichten opdoen.
De voordelen van AI-gedreven concurrentieanalyse
Snelheid: Wat vroeger weken kostte, doe je nu in 30 minuten.
Kosten: Geen dure onderzoeksbureaus of software-abonnementen nodig.
Objectiviteit: AI heeft geen emotionele attachment aan bepaalde conclusies.
Actualiteit: Toegang tot recente informatie en trends.
Diepgang: Mogelijkheid om snel door te vragen en verschillende invalshoeken te onderzoeken.
Veelgemaakte fouten en hoe je ze vermijdt
Fout 1: Te oppervlakkige vragen stellen
Vermijd vragen als "Wie zijn mijn concurrenten?" Wees specifiek over sector, doelgroep en geografisch gebied.
Fout 2: Niet doorvragen
ChatGPT geeft vaak algemene antwoorden bij je eerste vraag. Het echte goud zit in de vervolgvragen.
Fout 3: Alleen naar directe concurrenten kijken
Vergeet niet te vragen naar indirecte concurrenten en substituten die dezelfde klantbehoefte vervullen.
Fout 4: De inzichten niet toepassen
Een analyse is waardeloos als je er geen actie op onderneemt. Zorg dat je concrete vervolgstappen formuleert.
Wat je kunt verwachten
Na het doorlopen van deze methode heb je:
Een helder overzicht van je concurrentie landschap
Inzicht in marktstandaarden en best practices
Identificatie van kansen en witte vlekken
Een basis voor je eigen onderscheidende positionering
Concrete aanknopingspunten voor je strategie
Het mooie is dat je dit proces kunt herhalen wanneer je maar wilt. Nieuwe concurrent in de markt? Veranderde marktomstandigheden? Gewoon opnieuw een sessie plannen met ChatGPT.
De toekomst van concurrentieanalyse
Deze AI-gedreven benadering is nog maar het begin. Naarmate AI-tools slimmer worden, zullen ze nog beter worden in het herkennen van subtiele marktdynamiek en het voorspellen van concurrentiegedrag.
Wat niet verandert, is het belang van het stellen van de juiste vragen. AI is een krachtige tool, maar jouw strategische inzicht en bedrijfskennis blijven essentieel voor het interpreteren en toepassen van de resultaten.
Klaar om je concurrentieanalyse naar een hoger niveau te tillen? Start meteen met deze methode en ontdek binnen 30 minuten waar jouw kansen liggen. Ik ben erg benieuwd of het je nieuwe inzichten heeft gegeven. Laat het weten in de reacties hieronder. Vergeet niet te abonneren op mijn nieuwsbrief voor meer praktische AI-tips die je direct kunt toepassen in je bedrijf of in je privéleven.